ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΠΑΛΙΑΣ ΣΚΗΤΗΣ ΑΓΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ - 43

ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΠΑΛΙΑΣ ΣΚΗΤΗΣ ΑΓΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ  - 43 Τη Σκήτη αυτή, όπως θα δούμε στη συνέχεια του βιβλίου τούτου, συνέστησαν αναχωρητές της πολύ -παλιάς Σκήτης του Αγίου Βασιλείου, πού την καταγωγή είχαν από την πατρίδα του την Καισαρεία. Τελευταία, όταν μέναμε στα Κελλιά της Κερασιάς, γνωρίσαμε στα ησυχαστήρια αυτά, των Καρουλιών, Κατουνακίων και Αγίου Βασιλείου, Πατέρες με αγωνιστικό πνεύμα, εγκρατείς, ταπεινούς, ασκητικότατους με τέλεια αυταπάρνηση και προσήλωση στη μελέτη της Αγίας Γραφής, των Πατερικών συγγραμμάτων και κύριο μέλημα της ζωής τους ήταν, πώς να καθαρίσουν το περιβόλι της καρδίας τους, από τους πονηρούς και ακάθαρτους λογισμούς, και όταν με τη βοήθεια του Θεού κατόρθωναν να απαλλαγούν από τις ανθρώπινες αδυναμίες και κουτοπονηριές, τότε πολλοί εξ αυτών προχωρούσαν στην πνευματική προκοπή και πρόοδο, στη νοερή προσευχή, από την οποία έφθαναν σε ανώτερα μέτρα αρετής και θείου φωτισμού.                  ΕΦΡΑΙΜ Ο ΤΑΛΑΙΠΩΡΟΣ - ΕΦΡΑΙΜ Ο ΣΥΡΟΣ Και τώρα στη πνευματική μας πορεία, στο επάνω μέρος των Κατουνακίων γνωρίσαμε ενάρετους ησυχαστές και ερημίτες, όπως τον ταπεινό Μοναχό Εφραίμ τον ταλαίπωρο. Αυτός ό ευλογημένος κατάγοντονταν από τα χωριά της Θεσσαλίας και ήρθε μεγάλος στην Καλογερική, αλλά είχε καλλιεργημένη χριστιανική συνείδηση και πολύ καλή προαίρεση, διότι έτρεχε στα Μοναστήρια, κι ότι ελεημοσύνες και βοηθήματα του δίνανε, παξιμάδι, ρύζι, ζάχαρη και κηπουρικά είδη, πήγαινε και τροφοδοτούσε όλους τους άλλους ερημίτες, πού ήταν άρρωστοι ή γεροντάκια και ανάπηροι, βοηθούσε πάντας αδιάκριτα, με πραγματική χριστιανική αδελφική αγάπη. Ό Μοναχός αυτός συνήθιζε να ελεεινολογεί τον εαυτό του κι όταν τον ρωτούσαν, τι κάνεις πάτερ Εφραίμ, πώς πάει ή πνευματική προκοπή, σημειώνουμε πρόοδο ή μένουμε στάσιμοι στις εξετάσεις της Καλογερικής; Αυτός στερεότυπα απαντούσε, τι να κάνω ό ταλαίπωρος εγώ, μόνο αμαρτίες Πατέρες κάνω. Και επειδή έδινε πάντα την ίδια απάντηση, ό Γέροντας μου, ό οποίος τον αγαπούσε, όπως και κάθε αδελφό αγωνιζόμενο, για να σωθεί, μια μέρα για να τον δοκιμάσει, αν από πραγματική ταπείνωση το λέγει αυτό ή από απλή συνήθεια, όταν σε μια εορταστική εκδήλωση, μετά από τη θεία λειτουργία, ήταν όλοι οί Πατέρες, 30 περίπου Μοναχοί και παπάδες στο Αρχονταρίκι, για το τυπικό κέρασμα, στην είσοδο της αίθουσας αυτής, καθόταν ό Πάτερ Εφραίμ διστακτικός. Τότε ό Γέροντας μου του φώναξε εις επήκοον πάντων και είπε: «Έλα ταλαίπωρε και συ μέσα, τι κάθεσαι έξω από την πόρτα; Αυτός ό ευλογημένος μπήκε μέσα, αλλά είχε γίνει κατακόκκινος από ντροπή. Την άλλη μέρα, ό Πάτερ Εφραίμ, ήρθε στο Κελί μας στην Κερασιά, όπου τακτικά μας επισκέπτονταν, διότι μας ήταν αγαπητός αδελφός, κι αυτός μας αγαπούσε και πολλές φορές συμβουλεύονταν το Γέροντα σε δύσκολα πνευματικά ζητήματα. Τότε ό Γέροντας μου ρώτησε τον πατέρα Εφραίμ: — Αδελφέ, πώς σου φάνηκε χθες, πού σε φώναξα μπροστά σε όλους «ταλαίπωρε»; Εκείνος τότε απάντησε: «τι να σου ειπώ, σεβαστέ μου Γέροντα Ιωακείμ, αισθάνθηκα τόση ντροπή και προσβολή σαν με φώναξες έτσι και δάγκασα τη γλωσσά μου για να μη παραφερθώ και εκφραστώ άσχημα. Αν Γέροντα δε σε αγαπούσα και σεβόμουν, ασφαλώς θα σ' έβριζα. Και ό Γέροντας Ιωακείμ πρόσθεσε: — Βλέπεις αδελφέ, πόσο εύκολα είναι κανείς να βρίζει και να εξευτελίζει τον εαυτό του μόνος του, άλλα πόσο δύσκολο και απαράδεκτο είναι να σε βρίζει και εξευτελίζει άλλος, γι' αυτό αγαπητέ μου, πάτερ Έφραίμ, πρέπει να είμαστε έτοιμοι και να χαιρόμαστε όταν μας ταπεινώνουν οι άλλοι και μας βρίζουν, γιατί τότε έχομε μισθό όταν υπομείνουμε των άλλων τα εξευτελιστικά λόγια, αρκεί να μην ανταποκρίνονται αυτά στην πραγματικότητα και να μην είναι αλήθεια, τότε, αν τα υπομείνομε, για την αγάπη του Χριστού, θα έχομε μισθό αιώνιον, από τον μισθαποδότη Δεσπότη Χριστό, όπως μας λέγει ό ίδιος στους Μακαρισμούς «Μακάριοι έστε όταν ονειδίσωσιν υμάς και διώξωσι και ειπωσι παν πονηρον ρήμα καθ' υμών ψευδόμενοι ένεκεν εμού» (Ματθ. Ε' 11). Ό Πάτερ Εφραίμ, έφυγε από το Κελί, πολύ ευχαριστημένος για το μάθημα πού οδηγεί τον Μοναχό στη ταπείνωση, πού είναι ή βάση όλων των αρετών και από τότε έμεινε να αποκαλούν τον αδελφό αυτόν «Ταλαίπωρο», ό οποίος του λοιπού ευχαριστιόταν να το ακούει από όλους τους Μοναχούς. Έτσι διακρίναμε τον πατέρα Εφραίμ «ταλαίπωρο», από τον άλλο επίσης αγαπητό μας, εν Χριστώ αδελφόν, Μοναχό Εφραίμ, του Γέροντα Ιωσήφ Φραγκίσκου από τον Άγιο Βασίλη, τον όποιο επειδή ήταν από την πολλή εγκράτεια αποξηραμένος και Ισχνός στη σάρκα, αλλά δυνατός και πνευματώδης στη ψυχή, τον αποκαλούσαμε Εφραίμ τον «Σύρο». Ήταν και οι δυο εξ ίσου καλοί και ενάρετοι και ερχόντουσαν τακτικά στο Κελί μας και τους προμηθεύαμε διάφορα κηπευτικά και φρούτα. Καλοί Μοναχοί και ενάρετοι, στα ησυχαστήρια του Αγίου Βασιλείου, ήταν και ό Γέρο - Χερουβείμ, ό Γέρο - Ιωσήφ, ό Γέρο -παπα - Βαρθολομαίος με την ευλαβέστατη συνοδεία τους, όλοι αυτοί αγωνίζονταν για την ψυχική σωτηρία και με τη χάρι του Θεού έγιναν ζωντανά παραδείγματα αρετής και πνευματικής προκοπής, με σημαντικές προόδους στη νοερά προσευχή, και αφήκαν οι περισσότεροι διαδόχους πού ακόμη επιδίδονται στην καλλιέργεια της νοεράς καρδιακής προσευχής με το να λέγουν ακατάπαυστα την ιερά προσευχή, να ασκούνται στην θεοδώρητη ταπείνωση, υπακοή και κάθε είδους αρετή.             ΤΑ ΚΕΛΙΑ ΚΑΙ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΚΕΡΑΣΙΑΣ Μετά από τον Άγιο Βασίλη βαδίζοντες την πορεία μας, φθάνουμε στα Κελιά και ησυχαστήρια της Κερασιάς. Εδώ βρίσκονται σε απόσταση το ένα από το άλλο εννέα (9) Κελιά, πού τα χωρίζουν οι περιοχές τους και τρεις ησυχαστικές Καλύβες. Σ' ολόκληρο το Άγιο Όρος υπήρχαν και υπάρχουν Μοναχοί βιαστές και ενάρετοι με τέλεια αυταπάρνηση.                                  Ο ΧΑΤΖΗΓΙΩΡΓΗΣ ΣΤΗΝ ΚΕΡΑΣΙΑ Πριν από εκατό και πλέον χρόνια, στο Κελί «Άγιος Δημήτριος» στην Κερασιά έζησε ασκητικά ένας ονομαστός, για την αρετή του, Γέροντας με το όνομα «Χατζηγιώργης», του οποίου το κατά κόσμον όνομα ήταν Γαβριήλ. Ό «Χατζηγιώργης» από νέος, αρχάριος ακόμη Γαβριήλ, έδειξε σημεία πώς θα γίνονταν μέγας στην αρετή, διότι όταν κάποτε, ό Γέροντας του Παπα - Νεόφυτος, τον χειμώνα με μεγάλη κακοκαιρία γύριζε από ταξίδι κι ανέβαινε από την Άγιάννα στην Κερασιά, για να πάει στα Καυσοκαλύβια όπου τότε μένανε. Πριν να φτάσει στο ζυγό πού είναι ό σταυρός, ό Γέροντας του Χατζηγιώργη, από τα πολλά χιόνια, κουράστηκε κι απόκαμε, δεν μπορούσε να προχωρήσει ούτε βήμα ποδός. Ό δόκιμος Γαβριήλ - Χατζηγιώργης, στην Καλύβα του «αγίου Γεωργίου» στα Καυσοκαλύβια, έκανε την κατά μονάς προσευχή του, τον λεγόμενον «Κανόνα» και κατά την Παράδοση, όταν ό Γέροντας βρίσκεται σε ταξίδι, όλοι οι υποτακτικοί του, προσεύχονται και γι' αυτόν. Πάνω λοιπόν στη προσευχή του αυτή, άκουσε τη φωνή του Γέροντα του να του λέγει. «Καλογέρια μου σωστέ με πεθαίνω». Το χιόνι έξω είχε περάσει το μέτρο σε ύψος. Ό δόκιμος Γαβριήλ έτρεξε αμέσως στον παραδελφό του και του είπε για τη φωνή πού άκουσε. Αυτός δε, τον μάλωσε λέγοντας του: — Πήγαινε πλανεμένε να κάνεις τον Κανόνα σου, πού άκουσες τη φωνή του Γέροντα! Ό Γαβριήλ έκανε υπακοή στον μεγαλύτερο του και γύρισε στο δωμάτιο του να συνεχίσει την προσευχή του, αλλά ή φωνή του Γέροντα του ακούστηκε πάλι εντονότερα τώρα και κάπως επιτακτικά να λέγει: «— Παιδιά μου βρίσκομαι κοντά στο Σταυρό πού είναι στο ζυγό πριν από την Κερασιά και κινδυνεύω, βοηθήστε με». Τότε και πάλι πήγε, ό Γαβριήλ, στο μεγαλύτερο του παραδελφό και του είπε, πώς και πάλι άκουσε το Γέροντα να του λέγει που βρίσκεται και πώς κινδυνεύει. Ό παραδελφός του και πάλι επέπληξε τον Γαβριήλ και του είπε: «Μα επί τέλους είσαι τόσο πλανεμένος, είναι δυνατόν να ακουστεί ή φωνή του Γέροντα από τόσο μακριά;» Τότε ό Γαβριήλ εξαναγκάστηκε να ειπεί στον παραδελφό του: «Πάτερ μου, κάμε το σταυρό σου, δώσε προσοχή και θα ακούσεις και συ τη φωνή». Πράγματι, όταν έδωκε βάση και πίστη στα λόγια του αρχάριου Γαβριήλ, άκουσε κι αυτός τη φωνή του Γέροντα τους, πού ζητούσε βοήθεια. Αμέσως κατασκεύασαν πλεκτά πέδιλα από κλαδιά, είδους κύκλα, για να μη βουλιάζουν στο χιόνι, πού είχε περάσει στο ύψος το ένα μέτρο. Αναχώρησαν, πέρασαν στην Κερασιά, πήραν κι από κει ανθρώπους και κατευθύνθηκαν στο μέρος πού τους προσδιόριζε ή φωνή του Γέροντα τους, και απεγνωσμένα τους καλούσε να τον βοηθήσουν. Όταν φτάσανε στο Σταυρό μετά από την Κερασιά, εκεί πού αρχίζει να κατηφορίζει για τη Σκήτη της Αγίας Αννης, λίγο μετά το Σταυρό, βρήκαν τον Γέροντα τους πεσμένο στο χιόνι, να είναι λιπόθυμος, από την πολλή κούραση, πού προσπαθούσε να βγει στον ανήφορο μέσα στο χιόνι. Όλοι μαζί τον παρέλαβαν, τον μετέφεραν στην Κερασιά, όπου του παρασχέθηκαν οί πρώτες βοήθειες και έτσι με την προσευχή του Γαβριήλ, πού ήταν ακόμη αρχάριος, σώθηκε ό Γέροντας του Παπα - Νεόφυτος από βέβαιο θάνατο. Ό Γαβριήλ, έγινε Μοναχός στην Καλύβα του «Άγιου Γεωργίου» στα Καυσοκαλύβια, όχι των Ίωσαφαιων, άλλα σ' άλλη Καλύβα, πού είναι ψηλότερα στα δεξιά όπως ανεβαίνουμε από τη θάλασσα. Εκεί πήρε το όνομα Γεώργιος, κι όταν μετά από χρόνια πήγε στα Ιεροσόλυμα κι έγινε προσκυνητής των Αγίων Τόπων, πήρε και το όνομα Χατζής - Γεώργιος κι έτσι έγινε «Χατζηγιώργης». Ό Γέροντας του Χατζηγιώργη Παπα - Νεόφυτος, άφησε τον Χατζηγιώργη διάδοχο του στην Καλύβα αυτή, διότι αυτός έφυγε κι εγκαταστάθηκε στις Καρυές στο Σιμωνοπετρίτικο Κελί «"Άγιος Νικόλαος». Ό Χατζηγιώργης έμεινε κι αυτός μερικά χρόνια σ' αυτή την Καλύβα, άλλ' επειδή μαζεύτηκε πολλή συνοδεία κοντά, για τη φήμη της αρετής του, και δεν τους χωρούσε ή Καλύβα, έφυγε με τη συνοδεία του κι αγόρασε από τη Λαύρα το Κελί «Άγιος Δημήτριος» και «"Άγιος Μήνας» στην Κερασιά. Στο Κελί αυτό, μαζεύτηκαν περισσότεροι από 20 μοναχοί. "Έτσι στο μικρό αυτό χώρο του Κελιού αυτού, με στενότητα και πολλές στερήσεις ζούσαν με ,αυταπάρνηση και τυφλή υπακοή, για την αγάπη του Κυρίου, οί μοναχοί αυτοί. Λάδι ή αρτυμένη τροφή δεν τρώγανε ούτε το Πάσχα. Μερικές ξεροελιές τρώγανε κι αυτές μόνο σε Δεσποτικές, θεομητορικές ή εορταζόμενου Αγίου μνήμη, πού ή εκκλησία όριζε κατάλυση. Το Πάσχα για το έθιμο βάφανε πατάτες κόκκινες, αντί για αυγά. όταν κανείς από τους αδελφούς κρυολογούσε ή παρουσίαζε ό,τιδήποτε ανωμαλία στην υγεία του, τον βάνανε στο φούρνο, πού ήταν ζεστός, μετά από το ψήσιμο του ψωμιού και γίνονταν καλά. Αν κανείς από την αδελφότητα παρουσίαζε βαρείας μορφής ασθένεια, τον τοποθετούσε στην εκκλησία, μπροστά στην εικόνα της Παναγίας, του Αγίου Δημητρίου ή του Αγίου Μηνά νηστικό. Όλη ή αδελφότητα έκανε γι' αυτόν προσευχή και αγρυπνία, και σε 24 ώρες ή θα γινόταν καλά ό ασθενής και θα σηκωνόταν μόνος του, ή θα του έπαιρνε την ψυχή ό Κύριος στα ουράνια Αυτού σκηνώματα και θα τον σήκωναν τέσσερις... Όλοι οι αδελφοί είχαν τέλεια πίστη και αφοσίωση στο Γέροντα, στην Πρόνοια του Θεού και την πρεσβεία της Κυρίας Θεοτόκου και άειπαρθένου Μαρίας. Κάποτε λένε, πώς μεταξύ της συνοδείας, βρέθηκε ένας αδελφός αδύνατος στο λογισμό και επειδή δεν υπέφερε την παντελή στέρηση του ελαιόλαδου, πήγαινε κρυφά στην εκκλησία και με μια καλαμιά ρουφούσε το λάδι από τα κανδήλια και έτσι τα καντήλια σβήνανε πριν την ώρα τους. Και επειδή ό καντηλανάφτης πήγαινε κάθε λίγο στο Γέροντα και ζητούσε λάδι για τα καντήλια, ό Χατζηγιώργης, ρώτησε πώς τόσο σύντομα σώνεται το λάδι από τα καντήλια; Και γιατί αυτά τις περισσότερες φορές τα βρίσκω σβηστά, τι συμβαίνει; Ό καντηλανάφτης είπε: «Ίσως Γέροντα να το πίνουν τα ποντίκια». Αυτό έδωσε αφορμή να παρακολουθήσει ό Γέροντας και να πιάσει το δράστη, τον όποιον και αυστηρά τιμώρησε. Ό δράστης φαίνεται να είχε και συνενόχους, γιατί όταν έγινε γνωστό πώς τιμωρήθηκε ό τάδε αδελφός, τότε όλοι οι άλλοι έκαμαν γραπτή αναφορά στο Γέροντα «Χατζηγιώργη» για να επιτρέψει τουλάχιστον μια φορά τη βδομάδα να βάζουν στο φαγητό λάδι. Μεταξύ της αδελφότητας γεννήθηκε θέμα, ποιος θα υπογράψει την αναφορά. Επειδή υπήρχε φόβος, για κείνων πού θα υπέγραφε, να αποβληθεί και να διωχθεί ακόμη από την αδελφότητα. Τότε, ένας από τους Μοναχούς του Χατζηγιώργη, πού ήταν πρώτα γραμματέας του ηγεμόνα της Ούγγροβλαχίας Κούζα, σοφιστικέ κι έφτιαξε την αναφορά σε σχήμα κύκλου, την οποία υπέγραψαν Όλοι γύρω - γύρω κι έτσι δεν υπήρχε πρώτος ούτε τελευταίος. Ό Χατζηγιώργης, όταν πήρε στα χέρια του την αναφορά αύτη, για πολλή ώρα την περιεργάστηκε και επειδή δεν βρήκε άκρη ποιόν να τιμωρήσει, εξαναγκάστηκε να υποχωρήσει και καθιέρωσε του λοιπού κάθε Σάββατο - Κυριάκο να χρησιμοποιούν λίγο λάδι στο φαγητό και τίποτε άλλο πέραν αυτού. Ό Χατζηγιώργης ήταν Καραμαλλής την καταγωγή από την Καισαρεία της Καππαδοκίας, άλλ' επειδή στη συνοδεία του είχε ξένους μοναχούς, Ρώσους κ.λπ., και συνεργάζονταν μαζί τους, τον κατηγόρησαν για ξένη προπαγάνδα και εξαναγκάστηκε να φύγει από την Κερασιά και πήγε στην περιοχή της Ιεράς Μονής του Αγίου Γρηγορίου, οπού άνωθεν της Μονής έκτισε περικαλέστατη εκκλησία, έπ' ονόματι του αγίου Πρωτομάρτυρας και αρχιδιάκονου Στεφάνου, με αρκετά ευρύχωρο ησυχαστήριο για τη συνοδεία του, πού από τη μεγάλη φήμη της ενάρετης ζωής και πολιτείας, του Χατζηγιώργη, είχαν μαζευτεί πολλοί Ρώσοι κυρίως, οί όποιοι έκαμαν και παραθαλάσσιο σπίτι — άρσανά— για να μεταφέρουν εύκολα τα τρόφιμα τους αγαθά στο βουνό που είχαν κτίσει το ησυχαστήριο του αγίου Στεφάνου. Οί Πατέρες της Μονής Γρηγορίου, όταν είδαν την τόσο μεγάλη αυτή κίνηση του Χατζηγιώργη, φοβηθέντες μήπως μαζευτεί πολύ ξένο στοιχείο (ήταν ή περίοδος πού γίνονταν αθρόα προσέλευσης στο Αγιον Όρος πολλών Ρώσων κυρίως, άλλα και άλλων λαών ορθοδόξων και μη) στη συνοδεία του, εξεδίωξαν, τον Χατζηγιώργη με τη συνοδεία του από τα όρια της Μονής, και κατάστρεψαν όλα τα κτίρια πού είχε φτιάξει αυτός με ρωσικά χρήματα, εκ θεμελίων, ώστε σήμερα να μην υπάρχει ίχνος αυτών. Έτσι έφυγε κι άπ' Εκεί ό Χατζηγιώργης. Ή συνοδεία του σκορπίστηκε σε πέντε διάφορα Κελλιά των Καρυών, στον Άγιο Νικόλαο, στον όποιον για λόγους ασφαλείας, μετέφεραν την αρχαία και θαυματουργή εικόνα του Άγιου Μηνά, την οποία φυλάσσει μέχρι σήμερα ή Ιερά Μονή Σίμωνος Πέτρας στο αντιπροσωπεία της στις Καρυές. Άλλοι μαθητές του Χατζηγιώργη πήραν το Κελί «Λιαστρή», άλλοι το λεγόμενο του «Χατζούδα», άλλοι πήγαν στην Κουτλουμουσιανή Σκήτη του Αγίου Παντελεήμονος και τελικά ό ίδιος πήγε στην Κωνσταντινούπολη στον "Άγιο Στέφανο, οπού με τη βοήθεια Ρώσων, έκτισε μεγάλο Μοναστήρι, στο όποιο και τον τον κατέλυσε. Στην Πόλη επισκέφθηκε τον Χατζηγιώργη ένας από τους διαδόχους του, πού είχε μείνει στην Κερασιά, ό Γέρο - Συμεών, στον όποιον έδωκε για οικονομική ενίσχυση 500 λίρες χρυσές, για να διορθώσουν και διατηρήσουν το ερειπωμένο Κελί του Αγίου Δημητρίου και Αγίου Μήνα. Αυτά όλα πού αναφέραμε για τον Χατζηγιώργη, έχομε από Παράδοση των διαδόχων του Χατζηγιώργη, το Γέρο - Βικέντιο και τους εκείνου διαδόχους Γέρο - Νέστορα, Μάξιμο και Βικέντιο τον β', τους οποίους προφθάσαμε και επί πολλά έτη ζήσαμε σαν γείτονες στην Κερασιά. Τον Γέρο - Νέστορα και Μάξιμο, οι όποιοι μετά το θάνατο του Γέρο - Συμεών και Γέροντα Βικέντιου, μετοίκησαν στην Σκήτη της Αγίας Αννης, διεδέχθη στο Χατζηγιωργίτικο Κελί, «Άγιος Δημήτριος και Άγιος Μήνας», ό εξ Αρτης καταγόμενος ιερομόναχος και πνευματικός έξομολόγος Χρυσόστομος, επίσης αυστηρός, προερχόμενος από το Κάθισμα των «Αρχαγγέλων» της Λαύρας.

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ